Αυτοκράτειρα Ματθίλδη. Η πρώτη-κατά πολλούς- γυναίκα που κυβέρνησε την Αγγλία. Γιατί αμφισβητείται.

Σ' αυτό το άρθρο θα βρείτε την ιστορία της αυτοκράτειρας Ματθίλδης, η οποία ποτέ δεν στέφθηκε βασίλισσα της Αγγλίας, αλλά προκάλεσε εμφύλιο πόλεμο προσπαθώντας να επιτύχει την κληρονομιά της. Η Ματθίλδη, επίσης γνωστή ως Μαώ, είναι μερικές φορές δύσκολο να μην μπερδευτεί με τη μητέρα της, Ματθίλδη της Σκωτίας και τη γιαγιά της, Ματθίλδη της Φλάνδρας. Πήρε τον τίτλο "Κυρία της Αγγλίας" αλλά πάντα προτιμούσε να αποκαλείται Αυτοκράτειρα.

Η Ματθίλδη ήταν η κόρη του βασιλιά Ερρίκου Α΄ της Αγγλίας και της βασίλισσας Ματθίλδης της Σκωτίας. Γεννήθηκε, ίσως στο Ουίντσεστερ, τον Φεβρουάριο του 1102. Είχε έναν αδελφό, τον Γουλιέλμο Αδελίνο, ο οποίος γεννήθηκε το Νοέμβριο του 1103. Λίγα είναι γνωστά για την πρώιμη παιδική της ηλικία. Η μητέρα της είχε μια κακή εμπειρία καθώς ανατράφηκε σε ένα μοναστήρι, οπότε μάλλον πήρε τον έλεγχο της διδασκαλίας της κόρης της. Γνωρίζουμε ότι η Ματθίλδη ήταν μορφωμένη και πιθανότατα ήξερε πώς να . Πολύ νωρίς, ο βασιλιάς της Γερμανίας, Ερρίκος Ε΄, επιδίωξε επίμονα τη Ματθίλδη ως σύζυγό του.

Τον Φεβρουάριο του 1110, η Ματθίλδη έφυγε στη Γερμανία με πολλούς νορμανδούς ευγενείς και μια προίκα 10.000, ένα τεράστιο ποσό. Η Ματθίλδη έφτασε στη Λιέγη τον Μάρτιο και συναντήθηκε για πρώτη φορά με τον μελλοντικό της σύζυγο. Στη συνέχεια ταξίδεψαν στην Ουτρέχτη για το Πάσχα και εκεί αρρβωνιάστηκαν επίσημα και δόθηκαν στη Ματθίλδη τα εδάφη και τα περιουσιακά της στοιχεία. Τον Ιούλιο του 1110 στέφθηκε και οδηγήθηκε στον Αρχιεπίσκοπο Μπρούνο του Τρίερ για να διδαχθεί στη γλώσσα και για περαιτέρω μόρφωση. Μεταξύ της εποχής της στέψης της και του γάμου της στον καθεδρικό ναό του Worms τον Ιανουάριο του 1114, ο Ερρίκος πήρε τη Ματθίλδη στην Ιταλία για να αγωνιστεί για την επάνοδό του. Η Ματθίλδη έγινε δεκτή με αναγνώριση στο ταξίδι της.

(Ο γάμος του Ερρίκου Ε΄ κια της Ματθίλδης)

Από το 1114 έως το 1125, η Ματθίλδη ήταν μια πιστή και ειλικρινής σύζυγος, διαχειρίζοντας καλά τα καθήκοντά της ως αυτοκράτειρα. Το μόνο καθήκον που δεν εκπλήρωσε ήταν να κάνει παιδιά. Ένας ιστορικός λέει ότι μπορεί να είχε παιδί που δεν έζησε πολύ, αλλά ποτέ δεν θα το γνωρίζουμε με βεβαιότητα. Επίσης, ένα γεγονός που συνέβη το 1120 είχε μακροχρόνιο αντίκτυπο στη ζωή της. Ο μικρότερος αδελφός της Γουλιέλμος Αδελίνος πέθανε στο καταστροφικό βύθισμα του Λευκού Πλοίου, ενώ ο σύζυγός της πέθανε το 1125.

Ο πατέρας της Ματθίλδης της ζήτησε να επιστρέψει σε αυτόν στη Νορμανδία. Έφερε μαζί με τα χρήματά της, τα κοσμήματα και το χέρι του Αγίου Ιακώβου του Αποστόλου. Τα Χριστούγεννα του 1126, στο Windsor, ο Ερρίκος έβαλε όλους τους σημαντικούς άρχοντες και αρχιερείς να ορκιστούν να υποστηρίξουν την Ματθίλδη ως διάδοχό του, καθώς και όλους τους μελλοντικούς γιους της που θα γεννηθούν. Ο Ερρίκος επικάλεσε τότε τις καλές του σχέσεις με τον κόμη Φούλκωνα του Ανζού για να διαπραγματευτεί το γάμο της Ματθίλδης με τον γιο του Φούλκωνα, Γοδεφρείδου. Παντρεύτηκαν τον Ιούνιο του 1127. Η Ματθίλδη ήταν 25 ετών και ο Γοδεφρείδος ήταν 14 ετών.

Ο γάμος της Ματθίλδης και του Γοδεφρείδου ήταν θυελλώδης. Και οι δύο είχαν βίαιες τάσεις. Η Ματθίλδη μπορούσε να είναι υπερήφανη και αλαζονική και αποφάσισε να φύγει από τον Γοδεφρείδο το 1129 και επέστρεψε στον πατέρα της στην Αγγλία. Το 1131, ο Γοδεφρείδος τής ζήτησε να επιστρέψει σ' αυτόν. Τον Σεπτέμβριο, ο Ερρίκος κρατούσε ένα βασιλικό συμβούλιο στο Νορθάμπτον, όπου συζητούσαν για το χωρισμό του ζευγαριού. Ο βασιλιάς και το συμβούλιο συμφώνησαν να μην επιβεβαιώσουν τον διαχωρισμό και την έστειλαν πίσω στον Γοδεφρείδο στο Ανζού, αλλά όχι πριν ο Ερρίκος ανέλαβε έναν δεύτερο όρκο από το συμβούλιο για να υποστηρίξει τη Ματθίλδη ως διάδοχό του. Ο Ερρίκος πραγματοποίησε την τελευταία του επίσκεψη στη Νορμανδία το 1134, όπου επισκέφθηκε τη Ματθίλδη και τα δύο εγγόνια του. Ο νεαρός Ερρίκος γεννήθηκε τον Μάρτιο του 1133 και ο Γοδεφρείδος γεννήθηκε τον Μάιο του 1134. Η Ματθίλδη κόντεψε να πεθάνει στη γέννηση του δεύτερου παιδιού της. Ένας άλλος γιος, ο Γουλιέλμος, γεννήθηκε το 1136.

(Η Ματθίλδη)

Ο ηλικιωμένος πατέρας της Ματθίλδης πέθανε την 1η Δεκεμβρίου 1135. Η Ματθίλδη δεν έκανε άμεση κίνηση για να εξασφαλίσει το θρόνο της Αγγλίας, κάτι που εκμεταλλεύτηκε ο ξαδέλφος της, ο Στέφανος. Ο Στέφανος ήταν ανιψιός του Ερρίκου Α΄ από την αδελφή του Αδέλα. Επίσης, η γυναίκα του ήταν η εκ μητρός ξαδέρφη της Ματθίλδης. Ήταν ο αγαπημένος ανιψιός του Ερρίκου και τον είχε προικίσει με πλούτη και εδάφη. Πολλοί από τους άρχοντες δεν ήθελαν τη Ματθίλδη ή τον "ξένο" σύζυγό της. Ένιωσαν ότι δεν υπήρχε κανένας νόμος στο αγγλικό βασίλειο για μια γυναίκα να κυβερνάει, έτσι υποστήριξαν σύντομα τον Στέφανο, παρόλο που αποποιούσαν τους όρκους τους στον Ερρίκο.

(Η σύζυγος του Στέφανου, Ματθίλδη της Βουλώνης, ικετεύει την Αυτοκράτειρα Ματθίλδη να ελευθερώσει τον σύζυγό της)

Η Ματθίλδη επρόκειτο να μεταβεί στην Αγγλία με τον μεγαλύτερο υποστηρικτή της, τον νόθο αδελφό της Ροβέρτο του Γκλόστερ, τον Σεπτέμβρη του 1139, για να υποστηρίξει τα δικαιώματά της. Είχε επίσης την υποστήριξη του θείου της, του βασιλιά Δαβίδ Α΄ της Σκωτίας. Έτσι ξεκίνησε η «Αναρχία». Τα κάστρα είχαν ληφθεί και χάθηκαν, υπήρχαν αψιμαχίες παρά πλήρεις μάχες, ευγενείς άλλαζαν τις πλευρές ξανά και ξανά. Ούτε ο Στέφανος ούτε η Ματθίλδη κέρδισαν αρκετό πλεονέκτημα για να νικήσουν τον άλλο. Η μεγαλύτερη στιγμή της Ματθίλδης ήρθε το Φεβρουάριο του 1141 όταν συνέλαβε τον Στέφανο στο Λίνκολν και τον φυλάκισε στο Μπρίστολ. Έλαβε πρόσβαση στα βασιλικά ταμεία και έκανε το δρόμο της στο Λονδίνο όπου έγιναν προετοιμασίες για τη στέψη της. Αλλά η Ματθίλδη άρχισε να αυξάνει τους φόρους και πήρε τα προνόμια που περίμεναν οι κάτοικοι του Λονδίνου. Οι αλαζονικοί της τρόποι και η φλογερή ψυχραιμία την αποξένωσε. Η σύζυγος του Στέφανου είχε ανύψωσε έναν στρατό εναντίον της Ματθίλδης και τελικά εκδιώχθηκε, χωρίς να στεφθεί ποτέ. Μετά από αυτό ονομάστηκε "Κυρία της Αγγλίας".

Πήγε στην Οξφόρδη και τελικά αναγκάστηκε να απελευθερώσει τον Στέφανο από τη φυλακή. Επανέδρασε τη θέση του και επανατοποθετήθηκε τον Νοέμβριο του 1141. Ένα χρόνο αργότερα, η Ματθίλδη βρισκόταν υπό πολιορκία. Κατάφερε να ξεφύγει με ένα λευκό μανδύα για να συγκαλύψει τον εαυτό της ενάντια στο χιόνι και πέρασε από τον κατεψυγμένο ποταμό Τάμεση στο Abingdon και έπειτα πήγε στο δρόμο για το κάστρο Devizes. Ο Devizes επρόκειτο να είναι έδρα της για άλλα έξι χρόνια πολέμου τριβής, χωρίς να κερδίζει κανείς το πάνω χέρι. Η Ματθίλδη άρχισε να συνειδητοποιεί ότι ποτέ δεν θα κέρδιζε το θρόνο της Αγγλίας και άρχισε να δουλεύει ανοίγοντας το δρόμο για να γίνει βασιλιάς ο γιος της, Ερρίκος.

Η Ματθίλδη επέστρεψε στη Νορμανδία και έζησε τις μέρες της κυβέρνησης του Δουκάτου από μόνη της και συμβουλεύοντας τον γιο της. Ο σύζυγός της Γοδεφρείδος πέθανε απροσδόκητα στις 14 Σεπτεμβρίου, το 1151. Ο Ερρίκος πήγε στην Αγγλία αρκετές φορές για να πιέσει την αίτησή του, αλλά δεν κατάφερε να πάρει μια αποφασιστική νίκη. Το 1152, η σύζυγος του Στέφανου πέθανε και στη συνέχεια πέθανε ο γιος του το 1153. Ο Στέφανος διαπραγματεύτηκε τη Συνθήκη του Wallingford με τον Ερρίκο τον Νοέμβριο του 1153, ονομάζοντας τον Ερρίκο ως κληρονόμο του. Ο Στέφανος έζησε άλλο ένα έτος. Ο Ερρίκος στέφθηκε ως βασιλιάς Ερρίκος Β΄ στις 19 Δεκεμβρίου 1154. Ο Ερρίκος παντρεύτηκε την Ελεονώρα της Ακουιτανίας στις 18 Μαΐου 1152.

Η Ματθίλδη πέθανε στις 11 Σεπτεμβρίου 1167. Βρέθηκε χαραγμένο στον τάφο της ότι ήταν κόρη του βασιλιά Ερρίκου, σύζυγος του βασιλιά Ερρίκου και μητέρα του βασιλιά Ερρίκου.

Πηγή

http://www.medievalists.net/2013/04/empress-matilda-lady-of-the-english/