Πώς εκχριστιανίστηκαν οι Ρώσοι. Άννα Πορφυρογέννητη, η αδερφή του Βασίλειου του Βουλγαροκτόνου που στάλθηκε στην Ρωσία για να παντρευτεί τον βασιλιά τους, Βλαδίμηρο τον Μέγα

Με τη Ρωσοβυζαντινή συνθήκη που υπογράφτηκε στη Δρίστρα το 971 από τον αυτοκράτορα Ιωάννη Τζιμισκή και τον Σβιατοσλάβο, οι σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών έχουν αποκατασταθεί. Οι Ρώσοι έμποροι άρχισαν πάλι να επισκέπτονται κάθε χρόνο την Κωνσταντινούπολη, οι βυζαντινές κατακτήσεις της Κριμαίας, δηλαδή το θέμα της Χερσώνας, επέτρεπαν στην αυτοκρατορία να διατηρεί μόνιμες και γόνιμες επαφές με τους κατοίκους της βορείας ακτής της Μαύρης Θάλασσας και τον ουκρανικών πεδιάδων.
Οι ρωσοβυζαντινές σχέσεις συσφίχθηκαν ακόμη περισσότερο με αφορμή την επανάσταση του Βάρδα Φωκά από το 987 μέχρι το 989. Ο Βασίλειος Β΄, ο λεγόμενος Βουλγαροκτόνος, είχε αναγκαστεί να ζητήσει τη στρατιωτική βοήθεια των Ρώσων, προκειμένου να αντιδράσει. Φαίνεται όμως ότι η συμφωνία μεταξύ των δύο κρατών παρείχε κι άλλους όρους, με σημαντικότερες και μονιμότερες συνέπειες: οι Βυζαντινοί υποσχέθηκαν να δώσουν την πορφυρογέννητη Άννα, αδερφή του αυτοκράτορα Βασίλειου, ως σύζυγο στον Ρώσο ηγεμόνα του Κιέβου, Βλαδίμηρο.  
Από την Βυζαντινή πλευρά, ο διακανονισμός αυτός αποτελούσε μια μεγάλη υποχώρηση: για πρώτη φορά πορφυρογέννητη θα παντρευόταν ξένο άρχοντα. Για αυτόν τον λόγο η κυβέρνηση της Κωνσταντινούπολης προσπάθησε να το αποφύγει. Το 989 όμως, τα ρωσικά στρατεύματα κατέλαβαν τη Χερσώνα και η αυτοκρατορία, εξαντλημένη από τον εμφύλιο πόλεμο, αναγκάστηκε να αποχωρήσει υπό τον όρο να εκχριστιανιστεί ο Βλαδίμηρος, και μαζί του όλοι οι Ρώσοι.

Η ζωή της Άννας Πορφυρογέννητης

 (Καλλιτεχνική απεικόνιση της Άννας Πορφυρογέννητης)

Η Άννα Πορφυρογέννητη ήταν κόρη του βυζαντινού αυτοκράτορα Ρωμανού Β΄ και της αυτοκράτειρας Θεοφανούς. Ήταν επίσης η αδελφή των Αυτοκράτορων Βασίλειου Β΄ και Κωνσταντίνου Η΄. Η Άννα ήταν μια Πορφυρογέννητη, μια νόμιμη κόρη που γεννήθηκε στο πορφυρό δωμάτιο του παλατιού. Το χέρι της Άννας θεωρήθηκε ως ένα τέτοιο βραβείο που κάποιοι θεωρούν ότι ο Βλαντιμίρ έγινε χριστιανός μόνο για να την παντρευτεί.

Η Άννα στάλθηκε στην Χερσώνα, όπως αναφέρθηκε, το 989, με μεγάλη συνοδεία. Δεν ήθελε να παντρευτεί τον Βλαδίμηρο και εξέφρασε βαθιά αγωνία στο δρόμο της προς το γάμο της. Στη Χερσώνα, ο Βλαδίμηρος βαπτίστηκε πριν τον γάμο του με την Άννα. Σύμφωνα με την παράδοση, λίγο αργότερα πραγματοποιήθηκε η ομαδική βάπτιση των Ρώσων στα νερά του ποταμού Βορυσθένη (Δνειπέρου). 

Με το γάμο με τον Μεγάλο Πρίγκιπα Βλαδίμηρο, η Άννα έγινε Μεγάλη Πριγκίπισσα του Κιέβου, αλλά αναφερόταν ως Βασίλισσα ή Τσαρίνα, ίσως ως ένδειξη της ιδιότητας μέλους της στην Αυτοκρατορική Βυζαντινή Δυναστεία. Η Άννα συμμετείχε ενεργά στον χριστιανισμό της Ρωσίας: ενήργησε ως θρησκευτικός σύμβουλος του Βλαδίμηρου και ίδρυσε μερικά μοναστήρια και εκκλησίες. Μερικοί ιστορικοί πιστεύουν ότι μπορεί να είχε μαζί με τον Βλαδίμηρο τρία παιδιά.

Μετά τον εκχριστιανισμό 

(Ο εκχριστιανισμός των Ρώσων)

Με τον εκχριστιανισμό των Ρώσων κορυφώθηκε η πολιτιστική ακτινοβολία του Βυζαντίου. Η νέα εκκλησία οργανώθηκε ως μητρόπολη, που εξαρτιόταν άμεσα από το πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Το καθεστώς αυτό διατηρήθηκε μέχρι το 1448. Έλληνες μητροπολίτες ανέλαβαν τη διακυβέρνησή της και την πνευματική της επιρροή. Συχνά εξυπηρέτησαν την πολιτική της αυτοκρατορίας, πραγματοποιώντας ταυτόχρονα σημαντικότατο εκπολιτιστικό έργο. 

Οι εμπορικές επαφές με τη Ρωσία έγιναν ακόμη στενότερες. Σύμφωνα με τον ιστορικό Ιωάννη Σκυλίτζη, οι βυζαντινοί έμποροι δεν δίσταζαν να ταξιδέψουν ως το Κίεβο. Ο αριθμός των Ρώσων μισθοφόρων στον βυζαντινό στρατό αυξήθηκε, παρά τη δυσπιστία που εξακολουθούσε να υπάρχει για τις πραγματικές διαθέσεις των βόρειων πολεμιστών, που έφταναν στη βυζαντινή πρωτεύουσα ως οργανωμένα τμήματα με τους αρχηγούς τους που, καμιά φορά, αντί να υπηρετήσουν τον αυτοκράτορα, προτιμούσαν να κάνουν λεηλασίες στις παραλίες και τα νησιά. Αυτά τα επεισόδια δεν φαίνεται να διατάραξαν τις καλές σχέσεις ανάμεσα στα δύο κράτη. Αντίθετα, το επίσημο κράτος του Κιέβου θα βοηθήσει στρατιωτικά τους Βυζαντινούς για να υποτάξουν την Κριμαία το 1016. Χωρίς ποτέ να γίνουν υποτελείς της αυτοκρατορίας, οι εκχριστιανισμένοι Ρώσοι είχαν οριστικά ενταχθεί στη σφαίρα της επιρροής τους.

Πηγές

Ιστορία του Ελληνικού Έθνος, τόμος Η΄, Εκδοτική Αθηνών Α.Ε.

Αγγλική Βικιπαίδεια

Διαβάστε επίσης

Για την αυτοκράτειρα Θεοφανώ:  http://istorialogotexnia.blogspot.gr/2017/08/v-behaviorurldefaultvmlo.html

Για τα Πορφυρογέννητα:  http://istorialogotexnia.blogspot.gr/2017/08/blog-post_76.html