Μότσαρτ, το παιδί-θαύμα που σύνθεσε την πρώτη του συμφωνία όταν ήταν 8 χρονών! Έγραφε μουσική ακόμα κι όταν ήταν ετοιμοθάνατος.

Ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ είναι ένας από τους σημαντικότερους μουσικούς όλων των εποχών. Γεννημένος στην Αυστρία το 1756, γνώριζε από την ηλικία των πέντε ετών να παίζει τέλεια πιάνο και βιολί κι είχε συνθέσει τα πρώτα του μουσικά κομμάτια. Σύνθεσε την πρώτη του συμφωνία στην ηλικία των 8 και την πρώτη του όπερα όταν ήταν 12. 

Περιοδείες κατά την παιδική ηλικία

Ο πατέρας του, Λέοπολντ και η μεγαλύτερη αδερφή του Νάνερλ (Άννα-Μαρία) υπήρξαν ταλαντούχοι μουσικοί. Ο πατέρας του σκέφτηκε ότι σίγουρα οι κυβερνήτες κι οι ευγενείς της Ευρώπης θα ενθουσιάζονταν με τα μικρά παιδιά θαύματα και θα τα γέμιζαν με δόξα και χρήμα. Έτσι, ο Λέοπολντ ξεκίνησε με τα δυο του παιδιά μια περιοδεία σ' όλη την Ευρώπη. Εκείνη την εποχή, οι πατέρες είχαν τον απόλυτο έλεγχο των οικογενειών τους και κανείς δεν παραξενεύτηκε όταν ο Λέοπολντ έβαλε τα παιδιά του να δουλέψουν. 
Όπου και να πήγαιναν, τα παιδιά κέρδιζαν τη συμπάθεια και τον ενθουσιασμό του κοινού τους. Έπαιξαν μπροστά σε βασιλείς, βασίλισσες, ευγενείς και κληρικούς κι έλαβαν πολλά δώρα. Μια φορά, ο μικρός Βόλφγκανγκ όρμησε στην αγκαλιά της αυτοκράτειρας της Αυστρίας, Μαρίας Θηρεσίας, και της έδωσε ένα φιλί*. Ευτυχώς, εκείνη το διασκέδασε, γιατί, όπως όλοι οι άρχοντες της εποχής της, είχε απόλυτη εξουσία και μπορούσε να τον τιμωρήσει αυστηρά. Επίσης, ο μικρός Βόλφγκανγκ είχε δηλώσει ότι θα παντρευτεί την κόρη της αυτοκράτειρας, πριγκίπισσα Μαρία Αντουανέτα, μελλοντική βασίλισσα της Γαλλίας.

(Ο μικρός Βόλφγκανγκ)
Τα παιδιά δούλευαν πάρα πολλές ώρες, με αποτέλεσμα να κουράζονται και ν' αρρωσταίνουν συχνά. Ωστόσο, τους άρεσε που περιόδευαν σ' όλο τον κόσμο και στα ταξίδια τους ο μικρός Μότσαρτ γνώρισε άλλους πέντε μουσικούς, οι οποίοι του δίδαξαν πολλά πράγματα για τη μουσική. 

Η καριέρα του κατά τη διάρκεια της ενηλικίωσης

Όσο ήταν μικρά τ' αδέρφια Μότσαρτ, δεν αποτελούσαν απειλή για κανέναν ανταγωνιστή. Μεγαλώνοντας έπαψαν να είναι τα χαριτωμένα παιδιά κι άρχισαν να είναι απειλή για τους ανταγωνιστές τους. Η Νάνερλ σταμάτησε να κάνει περιοδείες κι άρχισε να διδάσκει μουσική στο σπίτι. Ο Βόλφγκανγκ μπόρεσε να συνεχίσει τις περιοδείες καθώς ήταν μικροκαμωμένος, αλλά έπρεπε να βρει δουλειά σε κάποιον πλούσιο εργοδότη. Ωστόσο, παρά το ταλέντο του, δεν μπορούσε να βρει μια κατάλληλη θέση. Ένας από τους λόγους ήταν ότι διάφοροι ανταγωνιστές τον ζήλευαν και συνωμοτούσαν εναντίον του. Επίσης, ένας άλλος λόγος ήταν το ανεξάρτητο πνεύμα του. 

Στα 25 του, ο Μότσαρτ συνειδητοποίησε ότι δε θα κατάφερνε να βρει έναν μόνιμο προστάτη. Εν τω μεταξύ ήταν παντρεμένος κι είχε δυο παιδιά τα οποία έπρεπε να συντηρήσει. Προσπάθησε να ασχοληθεί με τη διδασκαλία μαθημάτων μουσικής και δίνοντας συναυλίες. Συνέθεσε επίσης και διάφορα μουσικά κομμάτια κατόπιν παραγγελίας, αλλά και μερικά για δική του ευχαρίστηση. Ωστόσο, όσο σκληρά κι αν δούλευε, ήταν πάντα χρεωμένος, επειδή δεν ήταν καθόλου καλός διαχειριστής των οικονομικών του.

(Η σύζυγος του Μότσαρτ Κονστάντσε).

Ο λόγος που είχε συνεχώς χρέη ήταν ότι έπρεπε να κρατήσει τα προσχήματα και να δείχνει ότι είχε χρήματα για να προσελκύει κι άλλους πελάτες. Αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να έχει υπηρέτες, όμορφα ρούχα, άνετο διαμέρισμα και να τραπεζώνει τους πλούσιους φίλους του. Για να τα έχει όλα αυτά, η οικογένεια Μότσαρτ έπρεπε να στερείται κάποια πράγματα. Κάποια φορά, ένας φίλος του πήγε να τους επισκεφτεί κι είδε το ζευγάρι να γυροφέρνει μες στο σαλόνι. Νόμιζε ότι χόρευαν, αλλά ο Μότσαρτ του εμπιστεύτηκε ότι τους είχαν τελειώσει τα καυσόξυλα και προσπαθούσαν να ζεσταθούν, καθώς δεν τους περίσσευαν χρήματα να αγοράσουν κι άλλα. 

Αρρώστια και θάνατος

Εξαιτίας των παιδικών ασθενειών, ο Μότσαρτ ήταν ιδιαίτερα ασθενικός. Η αδιάκοπη δουλειά και το άγχος του έβλαψαν τελικά την υγεία του ανεπανόρθωτα. Στα 35 αρρώστησε βαριά, μάλλον από βλάβη των νεφρών. 

Λίγο πριν το τέλος της ζωής του, ο Μότσαρτ πήρε μια παραγγελία από έναν μυστηριώδη επισκέπτη, ο οποίος του ζήτησε να γράψει μια ελεγεία - νεκρώσιμη ακολουθία. Ο ξένος αρνήθηκε ν' αποκαλύψει την ταυτότητά του. Στην πραγματικότητα ήταν κάποιος μουσικός πράκτορας που αγόραζε κομμάτια άλλων μουσικών και τα παρουσίαζε ως δικά του. Ο Μότσαρτ δεν το κατάλαβε κι επειδή η υγεία του είχε κλονιστεί, νόμιζε πως το κομμάτι αυτό ήταν για τη δική του κηδεία. 
Ο Μότσαρτ άρχιεσε να συνθέτει πυρετωδώς μερικά από τα σπουδαιότερα έργα του. Την περίοδο αυτή αρρώστησε πολύ αργά. Προσπάθησε απεγνωσμένα να τελειώσει την ελεγεία του, αλλά ήταν πια πολύ αδύναμος και δεν κατάφερε να την τελειώσει. 
Η χήρα του η Κονστάντσε διατήρησε ζωντανή τη μνήμη και τη φήμη του και ο δεύτερος σύζυγός της έγραψε την πρώτη βιογραφία του Μότσαρτ. Όλο και περισσότερα έργα του είδαν το φως της δημοσιότητας. Κανένας άλλος συνθέτης δεν έγραψε ποτέ τόσα διαφορετικά είδη μουσικής και πολύ λίγοι είναι εκείνοι που έγραψαν τόσα πολλά (σχεδόν 650 κομμάτια πλήρη κομμάτια). Συνέθεσε μέχρι κι ένα κομμάτι για την αρμόνικα του Βενιαμίν Φρανγκλίνου.
Ο Μότσαρτ έγραψε συμφωνίες, όπερες, εκκλησιαστική μουσική, ελαφριά και σοβαρή κλασική μουσική. Ακόμα και ο απλός λαός μουρμούριζε τα κομμάτια του. Επειδή, όμως, εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν νόμοι για τα πνευματικά δικαιώματα και τα ποσοστά και ακόμα και η δημοφιλής μουσική, όπως του Μότσαρτ, δεν απέφερε στους συνθέτες ιδιαίτερα κέρδη. Πληρωνόταν μία και μόνο φορά για κάθε κομμάτι που έγραφε κι όχι κάθε φορά που αυτό παιζόταν. 
Ο Μότσαρτ άφησε ένα σπουδαίο δώρο στην ανθρωπότητα. Σήμερα είναι ακόμα πιο δημοφιλής. Ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν ότι με το να ακούει κανείς τη μουσική του ακονίζεται η εξυπνάδα του. 
*Η Μαρία Θηρεσία ήταν τότε αυτοκράτειρα της Αυστρίας. Στο βιβλίο δεν αναφέρεται ονομαστικά, αλλά η ημερομηνία γέννησης του Μότσαρτ και η περίοδος βασιλείας της ταιριάζουν.

Πηγές

Ρεμπέκα Χέιζελ, Το Βιβλίο των Ηρώων, εκδόσεις Φυτράκη 

Παραπομπές: wikipedia